Prywatni operatorzy na rynku pocztowym a regulacje prawne
Funkcjonowanie niepublicznych operatorów pocztowych budzi w Polsce szczególne zainteresowanie z uwagi na wielkość rynku pocztowego. Obecnie jego wartość szacowana jest na 7 mld zł. Dodatkowo, relatywnie wysoka rentowność działalności pocztowej oraz duży popyt wśród klientów oczekujących przełamania monopolu, zwiększa atrakcyjność tej gałęzi biznesu. Szacuje się, że przez polski rynek usług listowych przechodzi ok. 1,5 mld wysłanych listów. Do 2013 roku obszar zastrzeżony dla Poczty Polskiej - czyli przesyłki do 50 g - stanowi ok. 75 % całego rynku i generuje prawie połowę przychodów. Udział Poczty Polskiej w ogólnym wolumenie najlżejszych przesyłek w 2009 roku wyniósł 99,96%, a w przychodach osiągnął poziom 99,94%. W 2009 roku ogółem (w obrocie krajowym i zagranicznym) zrealizowano prawie 3,2 mld usług pocztowych (przesyłki z korespondencją, przesyłki reklamowe, paczki, druki bezadresowe).
- Prywatni operatorzy pocztowi muszą tak modyfikować produkty i usługi, aby do momentu liberalizacji przepisów utrzymać swoją pozycję na rynku. Jednak – oprócz znacznych utrudnień związanych z dystrybucją listów do 50 g – problemem są niejasno formułowane przepisy prawa pocztowego, które umacniają pozycję monopolisty i dyskryminują niepubliczne firmy – mówi Jacek Adamski, dyrektor Departamentu Ekonomicznego PKPP Lewiatan.
W gronie instytucji starających się zmienić obecną sytuację na rynku znalazły się: Państwowa Konfederacja Przedsiębiorców Prywatnych Lewiatan, Ogólnopolski Związek Pracodawców Niepublicznych Operatorów Pocztowych i największy niezależny operator pocztowy InPost.
„Od pięciu lat prowadzę otwartą politykę komunikacyjną zmierzającą do wyrównania zasad funkcjonowania operatorów prywatnych i Poczty Polskiej na rynku. Cieszę się, że coraz więcej tak znaczących instytucji wspiera nas w tych działaniach, a postulaty do zmiany regulacji prawnych stają się motorem do aktywizacji kolejnych firm. Mimo licznych utrudnień wynikających z prawa pocztowego, InPost systematycznie zdobywa coraz większe udziały poza obszarem zastrzeżonym dla operatora państwowego, oferując niższe ceny i lepsze usługi. Wykazujemy się elastycznością i dopasowaniem do potrzeb klienta, co także zapewnia nam sukces. Obecnie mamy już 10% rynku, ale do końca 2012 roku planujemy zwiększyć ten udział do poziomu 18-20%” – powiedział Rafał Brzoska, prezes InPost.
Ogólnopolski Związek Pracodawców Niepublicznych Operatorów Pocztowych przy wsparciu PKPP Lewiatan i firmy InPost postulują wiele zmian prawnych pozwalających na zrównoważony rozwój sektora pocztowego w Polsce. Najważniejszymi kwestiami wymagającymi uregulowania są :
- przyspieszenie prac w procesie legislacyjnym nowego Prawa pocztowego – 5 października 2010 roku Rada Ministrów przyjęła Założenia do projektu ustawy Prawo pocztowe, przedłożone przez ministra infrastruktury. Pomimo upływu sześciu miesięcy od przyjęcia założeń przez Radę Ministrów tok dalszych prac nad projektem ustawy nie jest znany. W harmonogramie prac legislacyjnych Rady Ministrów na 2011 rok projekt ustawy Prawo pocztowe nie został ujęty. W tej sytuacji koncentracja prac przesuwa się na rok przyszły i może spowodować zagrożenia w implementacji dyrektywy 2008/WE z dniem 31 grudnia 2012 roku.
- nowelizacja przepisów artykułu 45 Ustawy Prawo pocztowe - artykuł 45 obowiązującej ustawy Prawo pocztowe określa, że potwierdzenie nadania przesyłki lub przekazu pocztowego wydane w placówce operatora publicznego ma moc dokumentu urzędowego. Obrót w tym obszarze jest znaczący i obejmuje takie podmioty jak sądy, prokuratury, policję, urzędy skarbowe, firmy windykacyjne oraz klientów tych instytucji. W skali roku liczbę nadawanych w tym obszarze przesyłek należy szacować na 150-200 milionów. Podtrzymywanie w formie niezmienionej przepisu, który umacnia pozycję monopolisty i znaczącą osłabia możliwości prywatnych operatorów.
- ujednolicenie stawki podatku VAT na rynku pocztowym - od początku 2010 roku Poczta Polska S.A. – wykorzystując niedostosowanie prawa polskiego do ustawodawstwa Unii Europejskiej – świadczy dla części swych klientów usługi na zasadach preferencyjnych, wykorzystując podmiotowe zwolnienie z podatku VAT. Szczególne kontrowersje w kontekście stawek VAT na rynku pocztowym budzi „Przesyłka Aglomeracja”. Zarówno Poczta, jak i obsługiwane przez nią – w ramach przesyłki aglomeracyjnej – instytucje podlegają zwolnieniu z podatku VAT. Po wprowadzeniu przez Pocztę Polską nowej oferty, niezależni operatorzy pocztowi zaczęli tracić klientów i odnotowali spadek doręczonych przesyłek (w okresie styczeń-luty 2010 spadek o ok. 3%). Stało się tak, ponieważ Poczta Polska w ramach „Przesyłki Aglomeracja” wykorzystuje podmiotowe zwolnienie z podatku VAT.
- nowelizacja przepisów dotyczących przekazów pocztowych – usługa doręczania i przyjmowania przekazów pocztowych nie jest już usługą zastrzeżoną dla operatora państwowego. Jednak pozostawione prawdopodobnie przez przeoczenie definicje dotyczące przekazu pocztowego nadal powodują bezpodstawne kreowanie monopolu Poczty Polskiej. Przykładem tego typu działań może być zlecenie udzielone z wolnej ręki przez ZUS Poczcie Polskiej S.A.
Niezależni operatorzy pocztowi chcą nadal rozwijać swoją działalność w Polsce, przyczyniając się do zwiększenia konkurencyjności tego rynku i stwarzania nowych miejsc pracy. Wsparcie instytucji państwowych jest niezbędne do zapewnienia równych zasad funkcjonowania i konkurencji poszczególnych podmiotów działających na rynku usług pocztowych.
GENESIS PR, Foto InPost
