Każdy z przedsiębiorców o tym wie, ale nie zawsze wie jak ten przepis wdrożyć w praktyce. Inaczej działania prewencyjne przebiegają na hali produkcyjnej a inaczej w magazynie. Najważniejszymi elementami infrastruktury magazynowej są regały i wózki do ich obsługi. Już na etapie wyposażania magazynu w regały i wózki trzeba myśleć o przyszłym, bezpiecznym ich użytkowaniu.

Prawidłowo zaprojektowany regał podstawą bezpieczeństwa
Istniejące w Polsce normatywne uregulowania prawne dotyczące produkcji regałów nie są obligatoryjne. Niemniej jednak wszyscy producenci, ze względu na swoją wiarygodność, powołują się na wykonywanie regałów zgodnie z normami. Producenci wystawiają deklarację zgodności na elementy regałów tj. dokument zaświadczający, że konstrukcja jest wykonana zgodnie z dokumentacją techniczną i z normami, na które producent się powołuje. Nie oznacza to jednak, że cały system regałów, składający się z określonej liczby miejsc paletowych o określonej nośności, który stoi w konkretnym magazynie, jest wykonany zgodnie z przepisami i w pełni bezpieczny. Firmy sprzedające regały, często są to też producenci ale nie zawsze tak bywa, zatrudniają projektantów, którzy konfigurują odpowiednie elementy i tworzą konkretny system, który oferują klientowi. Projektanci uwzględniają różne czynniki ryzyka występujące w danym projekcie, dlatego dopiero taka firma, która oferuje kompleksową obsługę może wystawić deklarację zgodności na cały system regałowy. I to też pod warunkiem, że sama dokonuje montażu regałów lub montaż wykonują ekipy przez nią certyfikowane.

Jeżeli klient sam dokonuje montażu lub sam sobie konfiguruje regały, sam ponosi odpowiedzialność za ich bezpieczną instalację. Użytkownik regałów, bez zgody firmy, która zaprojektowała system regałowy, nie może też dokonać żadnych przeróbek i zmian w konfiguracji. Zmiany dokonywane we własnym zakresie przez właścicieli magazynów grożą utratą gwarancji i oczywiście bardziej odczuwalnymi skutkami w postaci zawalenia się regałów.  Z punktu widzenia pracodawcy ważny jest wybór profesjonalnego dostawcy regałów. Najlepiej współpracować z firmą, która zapewnia kompleksową obsługę: doradztwo, projekt, dostawę, montaż oraz z firmą, która posiada duże doświadczenie na rynku, gwarantujące prawidłową konfigurację regałów.

Jedna strona medalu to poprawnie zaprojektowany i zamontowany system regałowy, druga to jego użytkowanie. Nikt nie zdejmie odpowiedzialności z pracodawcy za użytkowanie regałów niezgodnie z ich przeznaczeniem lub z przepisami bhp.  Po dostawie regałów i/lub ich montażu użytkownicy otrzymują instrukcję eksploatacji, w której przedstawione są zasady prawidłowego składowania towarów na regałach i zasady kontroli stanu technicznego regałów. Firmy, które kompleksowo obsługują klientów, dodatkowo przeprowadzają szkolenia dla pracowników magazynów z zasad obsługi regałów i bezpiecznej pracy.

Wyposażenie zwiększające bezpieczeństwo regałów
Najważniejszą rolę w zachowaniu zasad bezpieczeństwa w magazynie odgrywa człowiek. Niemniej jednak często można mu pomóc np. poprzez dodatkowe wyposażenie, które zabezpiecza regały przed uszkodzeniem podczas uderzeń wózkami widłowymi. Niektóre z tych produktów można dokupić w trakcie użytkowania regałów. Niemniej jednak zalecane jest, aby od samego początku użytkowania wzmacniać bezpieczeństwo konstrukcji regałowych. Jest to szczególnie ważne w magazynach, gdzie ruch wózków jest nasilony i/lub gdzie kultura jazdy wózkami jest niska.

W praktyce firmy wzbraniają się przed ponoszeniem dodatkowych kosztów, związanych z zakupem wyposażenia, bez którego magazyn może funkcjonować. Jednak po kilku wymianach uszkodzonych słupów regałów, zmieniają zdanie. Koszty napraw regałów i przestojów w magazynie okazują się bowiem zdecydowanie wyższe niż jednorazowy zakup wyposażenia dodatkowego.
Wyposażenie zwiększające bezpieczeństwo użytkowania regałów:

• odbojniki słupa regału – są to osłony przymocowane do posadzki magazynu, które przejmują siłę z jaką wózek może uderzyć w regał. Pełnią one rolę swoistej tarczy dla słupów regałów. Klient musi podjąć decyzję czy montuje odbojniki przy każdym słupie narażonym na uderzenia czy tylko w punktach najbardziej newralgicznych. Odbojniki bowiem wymagają większej precyzji pracy ze strony operatora wózka widłowego przy układaniu palet w regale, gdyż zmniejszają luzy manipulacyjne.
• odbojnice ram regałów – podobnie jak odbojniki przejmują uderzenia wózka ale montowane są na frontach rzędów regałów. W ten sposób chronią nie tylko słupy regałów ale też skratowania. Ich zastosowanie zmniejsza szerokość dróg transportowych.
• ograniczniki palet – stosowane są w celu zapobieżenia przypadkowym zderzeniom palet w regale i zabezpieczają przed wypchnięciem ładunku z jednej strony przy wkładaniu go z drugiej strony regału. Są to poziome belki przykręcane na wysokości ok. 10 cm nad belką nośną z tyłu każdego gniazda paletowego.
• półki z kraty pomostowej lub z płyty wiórowej – stanowią wypełnienie belek nośnych, tworząc z regału paletowego wersję półkową, dostosowaną do składowania nie tylko europalet. Rozwiązanie to zabezpiecza przed niewpasowaniem się paletą w belki nośne lub przed osuwaniem się palet uszkodzonych lub o wymiarach innych niż palety euro.
• prowadnice wózka – są to swego rodzaju szyny umieszczone wzdłuż korytarzy roboczych. Uniemożliwiają zjechanie wózkiem w bok i tym samym uderzenie w regał. Wadą tego rozwiązania jest brak możliwości składowania towaru na posadzce.

 

Fot_1_2.jpg

     

Bezpieczna praca wózkami widłowymi
Na bezpieczne użytkowanie regałów ma wpływ praca wózkami widłowymi, a w tym przede wszystkim doświadczenie operatorów tych wózków. Dlatego rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym (Dz.U. nr 70, poz.650 ze zm.) wprowadza wymagania jakie musi spełniać operator wózka widłowego. A są to:

1. ukończone 18 lat
2. ukończony kurs operatora wózka widłowego, a w przypadku użytkowania wózków gazowych, również kurs wymiany butli
3. brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania tego typu pracy w postaci zaświadczenia lekarskiego
4. zgodę pracodawcy na poruszanie się wózkami w obrębie zakładu pracy.

Oczywiście wózki też muszą być dopuszczone do poruszania się po magazynie. W przypadku wózków jezdniowych z elektrycznym napędem jazdy takim dopuszczeniem jest zgłoszenie do UDT. Wymóg zgłaszania wózków napędzanych do UDT powoduje, że w zakładzie pracy nie może pracować wózek niebezpieczny, niesprawny lub nieprawidłowo oznaczony.

W przypadku wózków ręcznych nie ma już takiego wymogu, co nie oznacza, że mogą one być niesprawne, nie posiadać tabliczek znamionowych, oznaczeń udźwigu lub nie posiadać dokumentacji techniczno-ruchowej. Niemniej jednak wielu pracodawców woli nie mieć do czynienia z UDT i nie chcą mieć wózków napędzanych w swoim taborze. Obawy przed UDT są nieuzasadnione, chyba, że ktoś chce nabyć wózek niewiadomego pochodzenia, bez kompletnej dokumentacji. Lepiej jest zapłacić trochę więcej i nabyć wózek renomowanych firm niż mieć kłopoty z UDT lub z PiP. Firmy, które mają uznaną na rynku markę, oferują wózki widłowe napędzane wraz ze zgłoszeniem do UDT, co w praktyce oznacza załatwienie przez te firmy wszystkich formalności w imieniu klienta.

        

Obowiązkiem pracodawcy jest utrzymywanie wózków w dobrym stanie technicznym i dokonywanie ich przeglądów, podobnie jak to ma miejsce w przypadku regałów. Przed oddaniem wózków do użytkowania pracodawca musi przygotować regulamin określający zasady ruchu wózkami na terenie zakładu pracy. Z tym regulaminem muszą zapoznać się wszyscy użytkujący wózki w przedsiębiorstwie.

Ponieważ na bezpieczeństwo pracy w magazynie wpływ ma wiele czynników, które można pominąć w bieżącej pracy firmy, najlepiej korzystać w tym zakresie z doradztwa i wiedzy firm wyposażających kompleksowo magazyny takich jak firma PROMAG S.A. Ponad 30-letnia tradycja firmy gwarantuje, że oferta firmy jest sprawdzona i w pełni bezpieczna, a doświadczona grupa doradców techniczno-handlowych służy pomocą w wyjaśnianiu przepisów i przygotowaniu magazynu do kontroli przez organy administracji państwowej.

Mariusz Malczewski,
Główny Specjalista
ds. Techniki Magazynowej w PROMAG S.A.